Ahateen problema

Problema:

Hamar ehiztari, danak elitekoak (tiroan beti asmatzen dutenak), ahateak ehizatzera doaz. Ehiztari bakoitzak tiro bakarra egin dezake eta beste ehiztariek zein ahateri tiro egingo dioten ez daki. Aldi berean tiro egingo dute, bakoitzak zorian ahate bat aukeratuz.

Batazbestean zenbat ahate aterako dira bizirik?

Simulazioa:

Lo sentimos, el applet Geogebra no pudo iniciarse.
Por favor, comprueba que la plataforma Java 1.4.2 (o posterior) está instalada y activada.
(Pulsa aquí para instalar Java ahora)

Sorry, the GeoGebra Applet could not be started. Please make sure that Java 1.4.2 (or later) is installed and activated. (click here to install Java now)

Tiro txanda desberdinak simulatzeko, erdiko irristailua erabil dezakezu "apuntatu"-tik "tiro"-ra txandaka igarotzeko edo baita play botoia ere (pause gelditzeko)

Problemaren ebazpenerako iradokizunak:

Agian aurreko bideak, ehiztarien aukeraketa desberdinen eta osorik geratutako puxika kopuruaren zenbaketaren konplexutasunaz ohartarazten zaitu. Horregaitik beste bide bat proposatzen dizugu:

Problemaren hedatze edo sakontzea:

Kasu orokorra aztertu eta e ehiztari izanda, a ahatetatik b bizirik ateratzeko probabilitatea zehaztu dezakegu, eredu errepikari bat bilatuz. Adibidez, 5 ehiztari eta 3 ahatentzako, imajina dezagun kamara majiko batekin hiru tiroak ikusi ditzakegula. Lehenengo ahatea bizirik ateratzeko probabilitatea honakoa izango litzateke: P(5,3,1) = P(4,3,1).1/3+P(4,3,2).2/3 .

Ondoren kalkulu orri bat erabiliko genuke, kalkulu nekagarriak berak egin ditzan. Ondoko eszenan a, b eta e-ren balioak 2 eta 10 bitartekoak izanik, probabilitateak honela kalkulatu dira:

  Lo sentimos, el applet Geogebra no pudo iniciarse.
Por favor, comprueba que la plataforma Java 1.4.2 (o posterior) está instalada y activada.
(Pulsa aquí para instalar Java ahora)

Sorry, the GeoGebra Applet could not be started. Please make sure that Java 1.4.2 (or later) is installed and activated. (click here to install Java now)

Manuel Sadak GeoGebra -rekin egina. 2010eko abuztua