De Méré jaunaren dadoen problema
De Méré jaunak, jolaszale damugabeak, 1650. urte inguruan Blaise Pascali eginiko kontsulta da probabilitatearen teoriaren jatorria. Jolakalariak bere jokaldien emaitzen errejistro bat eramateko ohitura zuen. Eta dadoetara jolastean, lau jaurtiketa egitean seikoren bat atarako zela apostu egitea abantailatsua zela ohartu zen. Baina dado bi hogeita lau jaurtiketetan botata, seiko bikoitzen bat aterako zela apustu egitea desabantailatsua zela ohartu zen. Baina, jaurtiketen eta hauen emaitza posibleen kopuruen proportzionaltasunak berdinak izanik ( 4/6 eta 24/36 baliokideak dira), probabilitateak berdinak izan beharko luketela arrazonatzen zuen. Zuzen ala oker zegoen?
Manuel Sada. 2010eko abuztua. Santiago
Fernández eta Mariano Nietoren problemari erreferentziak
